Zajęcia wyrównawcze dla dzieci czeczeńskich

Uczestnikami zajęć prowadzonych w ramach projektu "Nauka języka – podstawa integracji" były dzieci czeczeńskie uczęszczające do klas I-V. Regularnie w zajęciach uczestniczyło 10 dzieci.

Ponieważ w Polsce funkcjonuje integracyjny model edukacji, dzieci cudzoziemców mają obowiązek uczestniczenia w normalnych zajęciach szkolnych niezależnie od stopnia znajomości języka polskiego. Taki system powoduje, iż opanowanie materiału jest niezwykle trudne, w związku z czym, istotne jest wspieranie działań nauczyciela w postaci tłumacza i osoby zajmującej się jedynie pracą z uczniami cudzoziemskimi.

Po zajęciach lekcyjnych prowadzone były zajęcia wyrównawcze dla dzieci czeczeńskich, których celem było wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci cudzoziemskich mających trudności w opanowaniu szkolnego materiału. W trakcie zajęć osoba prowadząca pomogała dzieciom w odrabianiu lekcji i w nadrabianiu szkolnych zaległości.

Pierwsze zajęcia umożliwiły zorientowanie sie w stopniu znajomości języka polskiego przez dzieci i dobranie materiałów odpowiednich dla każdego z nich. Zoia w tym roku rozpoczęła naukę w polskiej szkole, nie mówi i nie pisze po polsku, Murad, Magomed i Khava chodzą do polskiej szkoły juz drugi rok, jednak ich znajomośc języka jest bardzo zróżnicowana: Magomed trochę mówi, i pisze po polsku, rozumie proste polecenia, natomiast Murad i Khava nie opanowali polskiego alfabetu, komunikują sie głównie po rosyjsku i czeczeńsku. Podczas pierwszych zajęć troje dzieci nie znających języka starało sie powoli opanowywać polski alfabet, ćwicząc kaligrafowanie, natomiast Magomed rozwiązyał językowe łamigłówki i rebusy, pisząc słowa i proste zdania w języku polskim. Dzieci otrzymały pomoce naukowe w postaci ćwiczeń i książek do nauki języka polskiego.

W trakcie zajęć realizowane były następujące treści:

• nauka polskiego alfabetu
• nauka pisania i czytania
• ćwiczenia w mówieniu
• ćwiczenia w pisaniu
• ćwiczenia w czytaniu
• ćwiczenia gramatyczno-ortograficzne
• pomoc w odrabianiu lekcji
• poznawanie polskiej kultury

Grupa, z którą pracowaliśmy, była bardzo zróżnicowana zarówno ze względu na wiek, jak i poziom znajomości języka polskiego. Pierwsze zajęcia oparte zostały o metodę TPR (total physical response). Polega ona na tym że nauczyciel wydaje "polecenia", najpierw je demonstrując, a uczniowie je wykonują. Najpierw cała grupa, potem indiwidualnie. Wygląda to np tak: nauczyciel mowi: "wstań", "usiądź", "obróć się", "podejdź do drzwi" itp. i demostruje. Uczniowie wykonują potem te polecenia, najpierw z pomocą nauczyciela, potem sami. W ten sposob rozumieją język. Na kolejnych spotkaniach przedstawiano więcej, bardziej skomplikowanych poleceń, np. "Przynieś szklankę wody koledze w białej bluzce", itd. Po jakimś czasie, dzieci wydawały polecenia sobie nawzajem. Dało to dzieciom wiele radości, i poprzez łatwą i przyjemną formę, umożliwiło poszerzenie polskiego słownictwa.

Właściwą naukę rozpoczęliśmy od poznania polskiego alfabetu oraz ćwiczenia kaligrafii. Dzieci zaczęły czytać proste teksty i pisać krótkie zdania. Następnie uczyliśmy się słownictwa z zakresu takiej tematyki jak: prezentacja, imię i nazwisko, wiek, narodowość, miejsce urodzenia, zamieszkania, szkoła, rodzina, zegar, kalendarz, pory dnia, środowisko naturalne: pogoda, rośliny, zwierzęta, czas wolny. Dzieci chętnie i aktywnie uczestniczyły w zajęciach. Widocznie poprawiła się ich umiejętność wypowiadania się, czytania i pisania. Przyczyniło się do wzrostu motywacji do nauki. Dzieci chcą nadal uczestniczyć w naszych zajęciach.

Rezultaty:

Realizacja niniejszego działania umożliwia dzieciom biorącym udział w zajęciach rozpoczęcie procesu służącemu wyrównaniu szans edukacyjnych, poznanie polskiego alfabetu, kaligrafii, zwiększenie umiejętności czytania i pisania. Dzieciom znającym język polski w stopniu podstawowym, umożliwia systematyczną pracę poprzez odrabianie zadań domowych, co sprawia, iż nie narastają kolejne zaległości. Dzieci lepiej funkcjonują w środowisku szkolnym, ponieważ dzięki lepszej znajomości języka mniej odstają od reszty szkolnej społeczności, a także zmniejsza się częstotliwość występowania konfliktów wynikających z braku znajomości języka.

Pracę prowadzących zajęcia wyrównawcze oraz zwiększenie liczby godzin, dzięki czemu, jeden z prowadzących prowadziłby osobne zajęcia dla grup początkujących, a drugi zajęcia dla grupy nieco bardziej zaawansowanej. z dziećmi uchodźczymi usprawniłoby zwiększenie liczby osób.

przygotowała Marta Gzyra