Ekspert: dr Grzegorz Demel, etnolog i ukrainoznawca (UJ), specjalizuje się w antropologii etniczności, problematyce mniejszości narodowych, wielokulturowości i polityki etnicznej, zagadnieniach tożsamości kulturowej ze szczególnym uwzględnieniem Ukrainy i pogranicza polsko-ukraińskiego. Związany z Fundacją Znak i Fundacją Obywatelska Perspektywa, gdzie zajmuje się projektami polsko-ukraińskimi i wielokulturowymi, m. in. prowadząc warsztaty dla instytucji kultury, szkół, policji.
----------------------------------------
Baza wiedzy:
Popularne wprowadzenie do problemu wielokulturowości, zawierające wyjaśnienie szeregu podstawowych pojęć przewijających się w dyskusji nad wielokulturowością i multikulturalizmem stanowi kieszonkowa praca Patricka Savidana pt. Wielokulturowość, (przeł. E. Kozłowska, Warszawa 2012). Autor w przejrzysty sposób wyjaśnia podstawy centralnego dla tej problematyki sporu toczącego się wśród filozofów polityki: jednostka czy wspólnota, pisze o polityce tożsamości i – tak ważnym w całej interesującej nas dyskusji – uznaniu tożsamości.
O tożsamości i wielokulturowości w warunkach globalizacji ciekawie piszą polscy antropolodzy, choćby Wojciech J. Burszta w artykule Niezbywalny czar etniczności zamieszczonym w jego książce Różnorodność i tożsamość. Antropologia jako kulturowa refleksyjność (Poznań 2004).
Przykłady realizowanych w różnych krajach polityk etnicznych, bardziej lub mniej bliskich idei multikulturalizmu znajdzie Czytelnik w pracach zbiorowych: Studia nad wielokulturowością (red. D. Pietrzyk-Reeves, M. Kułakowska, Kraków 2010); Wzory wielokulturowości we współczesnym świecie (red. K. Golemo, T. Paleczny, E. Wiącek, Kraków 2006); Wielokulturowość: konflikt czy koegzystencja?(red. A. Śliz, M.S. Szczepański, Warszawa 2011). Publikacje te zawierają także interesujące artykuły teoretyczne odnoszące się do różnych wymiarów i kolejnych dylematów wielokulturowości.
Wiele cennych refleksji na temat polskich „przypadków wielokulturowych”, zwłaszcza w kontekście naszych pograniczy i mniejszości narodowych przyniesie lektura dwóch tomów białostockiego wydawnictwa pt. Obywatelstwo i tożsamość w społeczeństwach zróżnicowanych kulturowo i na pograniczach, red. M. Bieńkowska-Ptasznik, K. Krzysztofek, A. Sadowski, Białystok 2006, a w perspektywie edukacyjnej np. Edukacja międzykulturowa w Polsce wobec nowych wyzwań, red. A. Paszko, Kraków 2011.
O narodach etnicznych i kulturowych przystępnie i zwięźle pisał w numerze 3: 1997 miesięcznika „Znak” socjolog Jerzy Szacki (O narodzie i nacjonalizmie, s. 4-31), zaś interesujące i w atrakcyjny sposób przedstawione refleksje nad polskimi przedrozbiorowymi doświadczeniami z wielokulturowością i tolerancją proponuje czytelnikowi świetny historyk Janusz Tazbir, np. w zbiorze esejów Polska na zakrętach dziejów, Warszawa 1997.
O historycznej, współczesnej i przyszłej perspektywie polskiej wielokulturowości dyskutują autorzy tekstów zebranych w dwóch wydanych przez Międzynarodowe Centrum Kultury interesujących dwujęzycznych, polsko-angielskich, tomach pod redakcją Joanny Santery-Szeligi i Roberta Kuska: Kultura w dialogu. Kampania 1001 działań na rzecz dialogu w Polsce (Kraków 2008) oraz W stronę nowej wielokulturowości (Kraków 2010).
Ekspert: dr Grzegorz Demel, etnolog i ukrainoznawca (UJ), specjalizuje się w antropologii etniczności, problematyce mniejszości narodowych, wielokulturowości i polityki etnicznej, zagadnieniach tożsamości kulturowej ze szczególnym uwzględnieniem Ukrainy i pogranicza polsko-ukraińskiego. Związany z Fundacją Znak i Fundacją Obywatelska Perspektywa, gdzie zajmuje się projektami polsko-ukraińskimi i wielokulturowymi, m. in. prowadząc warsztaty dla instytucji kultury, szkół, policji.